ره آورد نور

اشاره

مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی به‌زودی در چارچوب ساختار پژوهشی مورد تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری یک نهاد پژوهشی جانبی تأسیس خواهد کرد. آنچه در پی می‌آید، توضیحاتی درباره زمینه‌های فعالیت این نهاد نوپا است که در گام اول، در قالب یک گروه پژوهشی و در گام‌های بعد و توسعه یافته خود، در قالب یک پژوهشکده زیر نظر «مرکز نور» فعالیت خواهد کرد. در اینجا ابتدا با توضیحاتی درباره زمینه علمی فعالیت آن و سپس درباره ساختار سازمانی آن مواجه می‌شوید.

داده‌کاوی چیست؟

«داده‌کاوی» یا فرایند کشف دانش در پایگاه داده، زمینه‌ای نسبتاً نوظهور است. داده‌کاوی، پل ارتباطی میان علوم آمار، مهندسی کامپیوتر، هوش مصنوعی، شناسایی آماری الگو، یادگیری ماشین و محاسبات رایانشی نرم است. داده‌کاوی، فرآیند یا پروژه‌ای نسبتاً پیچیده برای شناسایی الگوها و مدل‌های صحیح، قابل استناد و مفید در حجم وسیعی از داده است؛ ‌به گونه‌ای که این الگوها و مدل‌ها برای انسان‌ها قابل درک باشند.

اشاره

در دنیای امروز، رشد چشمگیر متون دیجیتالی ایجاب می کند تا با بهره گیری بهینه از فناوری های نوین «متن‌کاوی» و ایجاد سامانه های هوشمند «پردازش زبان طبیعی» برای زبان عربی و فارسی، استخراج اطلاعات علوم اسلامی را از دادگان متنی دیجیتالی کارآمدتر سازیم.

اولین سمینار کامپیوتر و علوم اسلامی، در 18 دیماه سال 1371 در سالن اجتماعات مدرسه عالی دارالشفاء قم با حضور جمعی از بزرگان حوزه، مهندسان و متخصصان، فضلا و دانشجویان رشته‌های کامپیوتر، به همت مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی برگزار شد.

اشاره

یکی از رسالت‌ها و اهداف مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی که مورد توجه و اهتمام پایگاه مجلات تخصصی نور است، عرضه الکترونیکی مجلات تخصصی علوم انسانی و اسلامی می‌باشد. از این‌رو، شبکه جهانی نور وابسته به مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی از سال 1377 اقدام به عرضه مجلات علوم اسلامی و انسانی بر روی پایگاه حوزه نمود.

مقدمه

چند روزی بود که در بخش انتشارات معاونت بازرگانی و خدمات فرهنگی مرکز، به همراه همکاران مشغول آماده‌سازی کتاب نمایشگاه بودیم؛ کتاب «نخستین نمایشگاه تخصصی معرفی توانمندی‌های دستگاه‌های عضو شورای فرهنگی در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات».

دستگاه‌هایی که در این کتاب معرفی شده بودند،‌ عبار‌ت‌اند از:

اشاره

معاونت بازرگانی و خدمات فرهنگی مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی که به منظور معرفی و عرضه تولیدات مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی به جامعه علمی و فرهنگی داخل و خارج از کشور تشکیل شده، مشتمل بر بخش های متعددی است. نمایشگاه های داخلی، یکی از بخش های فعال این معاونت است که عهده دار اطلاع رسانی، عرضه و توزیع محصولات نور در نمایشگاه ها و مجامع اطلاع رسانی داخلی است. مهمترین رسالت این بخش، برگزاری نمایشگاه های سراسری نرم افزارهای علوم اسلامی، خاصه تولیدات نور به مخاطبان و علاقه مندان است. جهت آشنایی بیشتر با این بخش و شناخت عملکرد و گستره فعالیت مرکز در حوزه نمایشگاه های داخلی، به حضور آقای سید مرتضی سجادی، مدیر محترم این بخش رسیدیم و گفتگویی را با ایشان ترتیب دادیم که از نظرتان می گذرد.

همزمان با تشریف‌فرمایی مقام معظم رهبری به شهر ولایت‌مدار قم در دهه کرامت، نمایشگاهی تحت عنوان «مشکات» روز شنبه، یکم آبان‌ماه 1389برگزار شد. در این نمایشگاه، دستاوردهای پژوهشی مراکز پژوهشي که وابسته به بخش خصوصي هستند و هيچ‌گونه وابستگي به بودجه عمومي و دستگاه‌هاي دولتي ندارند و يا اين‌که مرتبط به دفتر مقام‌ معظم‌ رهبري نيستند و در سال 87 در نمايشگاه مراکز پژوهشي در مصلاي تهران شرکت نکرده‌اند، ارائه شد. از آنجا که فضایی برای بازدید مقام معظم رهبری از نمایشگاه فراهم شده بود، این بحث مطرح بود که با توجه به فرصت به‌دست آمده، برخی از مؤسسات و شرکت‌های دیگری که پژوهش‌های حوزوی دارند و احیاناً تحت پوشش دفتر ایشان هستند نیز کار خودشان را عرضه کنند.

مقدمه

یکی از دغدغه های اساسی کانون خانواده ها در عصر حاضر، بحث هویت و بحران هویت نوجوانان است. در بحث روانشناسی رشد از دوره نوجوانی به عنوان بحرانی ترین دوره زندگی یاد شده است؛ به طوری که«استانلی های»، پدر روانشناسی نوجوانی و بلوغ، دوره نوجوانی را دوره فشار و طوفان می‌داند. همان گونه که طوفان به یکباره و بدون خبر، اثرات شدید و مخربی بر جای می گذارد، دوره نوجوانی نیز به طور ناگهانی با بلوغ شروع می شود و اثرات شدیدی بر رفتار و حالات نوجوان به جای   می‏گذارد.(1)

چکیده

هويت مجازي، يكي از موضوعات اخلاق فناوري اطلاعات است. در فضاي سايبر يك هويت جديد، علاوه بر هويت فيزيكي وجود دارد كه بعضي‌ها به‌اشتباه اين هويت جديد، يعني هويت ديجيتالي را مترادف هويت مجازي مي‌دانند؛ در حالي كه اين هويت مي تواند به صورت مجازي يا حقيقي شكل بگيرد. می‌توان مشخصات هويت حقيقي را بروز داد يا  از خود شخصي ديگر، غير از آنچه در واقعيت بوده، ارائه داد.

مقدمه

دیر زمانی است که توهم منحصر بودن قدرت به سلاح آتشین، ابطال شده ‌است. اگر افرادی تا اواخر قرن بیستم وجود داشتند که گسترش قدرت نظامی را تنها راه افزایش توان یک کشور قلمداد می‌کردند، امروز کسی در غلط بودن این نظریه شکی ندارد. رخدادهای چند دهه گذشته اثبات کرده که داشتن تانک مهم نیست؛ مهم این است که چه کسی و با چه درجه‌ای از ایمان، پشت تانک نشسته است.

بسم الله الرحمن الرحیم. با عرض سلام و ادب خدمت حضار محترم، برادران و خواهران گرامی و نيز عرض تبریک به مناسبت اعیادی که در آن حضور داریم؛ به‌خصوص عید امامت و ولایت. امیدواريم خداوند متعال ما را از سرچشمه ولایت سیراب کند و عاقبت همه ما را ختم به خیر نمايد.

بنده قبل از آنکه وارد اصل بحث شوم، چند نکته را تذکر مي‌دهم. همان طور که ملاحظه کردید، اسامی برخي از دوستانی که در اين مركز زحمت کشیده بودند، خوانده شد؛ خاصه كساني كه كتابخانه دیجیتال نور را فراهم کردند. البته این یک زحمت اختصاصی برای تبدیل اطلاعات به صورت كتابخانه ديجيتالي نور که پيش‌تر در مرکز وجود داشت، بود و اين گونه، کتابخانه دیجیتال نور گام بر بامی نهاد که حدود بیست سال محققان دیگری در آن زحمات فراواني را متحمل شده بودند. بسیاری از دوستانی که در مدت بیست سال تأسیس مرکز، در اينجا فعالیت داشتند، در زمینه تولید منابع اين كتابخانه کمک کردند و آنچه الآن شاهد آن هستيم، حاصل مجموعه تلاش‌هایی است که اين عزيزان تحمل نموده‌اند.

مقدمه

تولید کتاب، از قرون وسطا آغاز شد و با اختراع چاپ در دوره 1450 میلادى وارد مرحله تازه‏اى به نام "انقلاب گوتنبرگ‏" گردید. از آن زمان تا کنون، پیشرفت‏ها و تحولات فناورانه بسیارى در زمینه تولید کتاب به وقوع پیوسته است. ظهور شبکه جهانى اینترنت، یکى از مهم‏ترین آنها است که تأثیر فراوانی بر فرایند نشر کتاب‏هاى الکترونیکى گذاشته است؛

چکیده

ترجمه دقیق، معادل‌یابی و معادل‌سازی جهت واژه‌ها و اصطلاحات، از زبانی به زبان دیگر به شکلی که بتوان بار معنایی آن را از زبان مبدأ به زبان مقصد به قدر ممکن منتقل کرد، کار ارزشمندی است که باید با صرف وقت کافی و بررسی تمامی ملاحظات معنایی و فرهنگی دو زبان مبدأ و مقصد صورت پذیرد. این کار، نیازمند تلاش گروهی با اطلاعات و تخصص‌های متنوع می‌باشد.

 بسمه تعالی

«بیستمين سال تأسیس مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی» را در حالی گرامی می‌داریم که اصل این شجره طیبه، ثابت و فرع آن در نیلگون اندیشه‌های اندیشوران شاخ و برگ برافراشته است.

در اواسط دهه 1360 ﻫ‌.ش که اولین جرقه‌های کاربری رایانه در کشور زده ‌شد و جامعه با نخستین واژه های انفورماتیک آشنا می شد، به خواست الهي جمعی از طلاب و علاقه‌مندان به علوم اهل بیت ـ علیهم السلام ـ برای به کار گیری رایانه در پژوهش‌های اسلامی مشعلی افروختند.

اشاره

آنچه در ذیل می‌خوانید گفتگوی ره‌آورد نور با جناب آقای رضا آسیابانی عضو هیئت امناء و جانشین مدیر مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی است که به مناسبت بزرگداشت بیستمین سال تأسیس مرکز انجام شده است. امیدواریم مورد توجه خوانندگان عزیز قرار گیرد.

♦ ضمن معرفی خودتان، در مورد پیشینه تأسییس مرکز صحبت بفرمایید.

◊ بنده از همان اوایل تأسیس مرکز با این مجموعه همکاری کرده، مسئولیت‌های مختلفی را نیز بر عهده داشته‌ام؛ از تدریس کامپیوتر شروع کردم که چند ماه ادامه داشت و بعد به عنوان برنامه‌نویس در قسمت فنی مشغول به کار شدم، مدتی بعد قائم مقام معاونت فنی و سپس معاون فنی شدم و در حال حاضر نیز عضو هیئت امنای مرکز و جانشین مدیر مرکز می‌باشم.

1. مقدمه

تجارت الکترونیکی به معنای انعقاد قرارداد انتقال کالا، خدمات، پول و اسناد تجاری از طریق ابزارهای پیشرفته الکترونیکی می‌باشد. این پدیده به جهت نقش آن در بازار جهانی، اهمیت بسیاری دارد. عدم بهره‌گیری از تجارت الکترونیکی به معنای از دست رفتن فرصت‌های بی‌شمار در تجارت جهانی، تضعیف موقعیت رقابتی و منزوی گشتن در عرصه تجارت بین‌المللی است. آگاهی بر این امر، کشورهای مختلف را به توسعه تجارت الکترونیکی رهنمون کرده است. رشد این تجارت همواره با طرح مسائل حقوقی متعددی همراه بوده که یافتن پاسخی برای آن‌ها در نظام‌های حقوقی ضرورتی انکار‌ناپذیر می‌باشد. از این‌ رو، کشورهای مختلف و سازمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای درصدد وضع و پیش‌بینی قانون در این زمینه برآمده‌اند. سیستم حقوقی کشور ایران نیز از این گردونه خارج نیست و در این خصوص می‌تواند از تجارب دیگر ملت‌ها و الگوهای نهادهای بین‌المللی بهره‌ بگیرد.

چکیده

در این مقاله، وضعیت کنونی ایران و مشکلات پیش ‌روی آن به عنوان جامعه‌ای در حال توسعه در مواجهه با فناوری اطلاعات و ارتباطات بررسی شده و تلاش شده تا نقش مؤثر والدین در مسیر توسعه جامعه و تعلیم و تربیت نسل آینده را نشان دهیم.کسانی که می‌توانند به‌شدت از فرزندانشان در برابر آسیب‌های فرهنگی و اجتماعی استفاده از فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات حفاظت کنند و فرهنگ استفاده صحیح از ابزار فناوری را برای نسل‌های آینده به‌ وجود آورند. این امر زمانی تحقق می‌یابد که والدین آموزه‌های لازم را بدانند و بتوانند آن‌ها را به‌کار ببرند. بر این اساس، آموزش والدین به عنوان یکی از اصلی‌ترین اقداماتی که در ایجاد آمادگی الکترونیکی مؤثر است، باید مورد توجه قرار گیرد. البته صرفاً آموزش‌های فنی در این باره مد نظر نیست و باید تمام جنبه‌ها را در نظر گرفت.

در سالهای اخیر شاهد استفاده روز افزون کاربران از شبکه اینترنت هستیم ، کنجکاوی جنسی کاربران در دوره نوجوانی و عدم تامین این کنجکاوی باعث آن شده تا افراد این گروه سنی به منظور تامین کنجکاوی خود در شبکه اینترنت اقدام به جستجو کنند ، یکی از عمده دلایل استفاده این دسته از کاربران از شبکه اینترنت سهولت ارتباط ، عدم اطلاعات اکثر خانواده ها از شبکه اینترنت ، جستجوی پنهان ، ایجاد ارتباط با افراد مختلف و استفاد ه از تخیلات فردی برای شخصی پردازی در ارتباطات می باشد .

امنيت شبكه هاي سايبري و كليه سيستم هاي رايانه اي در هر كشوري از اهميت زيادي برخوردار است. تقويت زيرساخت هاي سايبري، جايگاه ويژه اي در پدافند غير عامل كه به تازگي از سوي مراجع ذي صلاح در ايران ابلاغ شده است، دارد. اتخاذ تدابير امنيتي در زمينه فناوري هاي رايانه اي و سايبرنتيك مهم ترين اقدام براي پيشگيري از آسيب هاي احتمالي در برابر هر گونه اقدامات تروريسم سايبري مي باشد.